Feature Phone hay còn gọi là điện thoại cục gạch, stupid phone, ám chỉ những mẫu điện thoại cơ bản không hỗ trợ chạy hệ điều hành, dòng điện thoại này chủ yếu là nghe gọi và đa số là các sản phẩm giá rẻ. Nhưng đã có bao giờ bạn tự hỏi những chiếc điện thoại chỉ sử dụng được các tính năng cơ bản như những chiếc điện thoại cục gạch của Nokia vẫn được người dùng đón nhận không?

Điện thoại Smartphone có thể thực hiện hàng triệu phép tính mỗi giây, chơi các trò chơi 3D đồ họa cực đẹp, có thể truy cập thông tin trên toàn thế giới và thậm chí chụp được các tấm ảnh chất lượng DSLR. Nhưng đã có bao giờ bạn tự hỏi những chiếc điện thoại không có khả năng làm những việc trên như mấy chiếc điện thoại cục gạch của Nokia vẫn được người dùng đón nhận không?

Tóm tắt lịch sử của Feature Phone

Ngày 10 tháng 3 năm 1876 được coi là mốc son đánh dấu sự ra đời của điện thoại. Cha đẻ của chiếc điện thoại đầu tiên là Antonio Meucci nhưng người được cấp bằng sáng chế là Alexander Graham Bell. Chiếc máy thô sơ có thể truyền được giọng nói này đã mở ra một kỷ nguyên phát triển mới trong lịch sử thông tin liên lạc, thay thế cho điện tín. Một dịch vụ điện thoại vô tuyến di động cầm tay đã được hình dung trong giai đoạn đầu của kỹ thuật vô tuyến. Năm 1917, nhà phát minh người Phần Lan Eric Tigerstedt đã nộp bằng sáng chế cho một "điện thoại gấp bỏ túi với micro carbon rất mỏng". Cuộc đua tạo ra các thiết bị điện thoại di động thực sự bắt đầu sau Thế chiến II, với sự phát triển diễn ra ở nhiều quốc gia. Những tiến bộ của điện thoại di động đã được bắt nguồn từ các "thế hệ" kế tiếp, bắt đầu với các dịch vụ thế hệ đầu tiên (0G), như Mobile Telephone Service của Bell System và bản kế thừa của nó, Improved Mobile Telephone Service. Các hệ thống 0G này không di động, hỗ trợ vài cuộc gọi đồng thời và rất tốn kém.

Năm 1967, chiếc điện thoại được coi là "di động" đầu tiên trình làng với tên gọi Carry Phone, rất cồng kềnh cho việc di chuyển vì nó nặng đến 4.5 kg. Điện thoại di động cầm tay đầu tiên được trình bày bởi John F. Mitchell và Martin Cooper của Motorola vào năm 1973, sử dụng một chiếc điện thoại nặng 2 kg. Mạng di động tương tự tự động (1G) thương mại đầu tiên được ra mắt tại Nhật Bản bởi Nippon Telegraph and Telephone vào năm 1979. Điều này được tiếp nối vào năm 1981 bởi sự ra mắt đồng thời của hệ thống Nordic Mobile Telephone (NMT) tại Đan Mạch, Phần Lan, Na Uy và Thụy Điển. Một số quốc gia khác sau đó đã theo dõi vào đầu những năm 1980. Các hệ thống thế hệ đầu tiên (1G) này có thể hỗ trợ nhiều cuộc gọi đồng thời hơn nhưng vẫn sử dụng công nghệ di động tương tự. Năm 1983, DynaTAC 8000x là điện thoại di động cầm tay thương mại đầu tiên.

Mạng di động kỹ thuật số xuất hiện vào những năm 1990, được kích hoạt bởi việc áp dụng rộng rãi các bộ khuếch đại công suất RF dựa trên MOSFET (nguồn MOSFET và LDMOS) và mạch RF (RF CMOS), dẫn đến việc giới thiệu xử lý tín hiệu số trong truyền thông không dây. Năm 1991, công nghệ tế bào kỹ thuật số thế hệ thứ hai (2G) đã được Radiolinja ra mắt tại Phần Lan theo tiêu chuẩn GSM. Điều này đã gây ra sự cạnh tranh trong lĩnh vực này khi các nhà khai thác mới thách thức các nhà khai thác mạng 1G đương nhiệm.

Thời gian rồi cũng thấm thoát trôi qua, các tính năng mới ngày càng được thêm vào, như gửi video và hình ảnh, cũng như duyệt web cơ bản được thông qua các công nghệ như giao thức ứng dụng không dây (WAP). Tuy nhiên, chi phí dữ liệu cao và chất lượng còn tương đối kém đã hạn chế đáng kể độ hấp dẫn của các tính năng này. Hầu hết mọi người đều tiếp tục sử dụng điện thoại di động của họ một cách nghiêm ngặt để liên lạc.

Ở Hoa Kỳ đã cung cấp một chiếc điện thoại có chức năng gọi Skype tích hợp. Trong khi đó, Motorola Rokr cung cấp khả năng phát lại MP3, kết hợp chức năng của điện thoại di động với iPod. Cũng có những ngoại lệ như Nokia N-Gage và LG enV. Đó là khoảng thời gian thú vị với nhiều thiết bị khác nhau. Nhưng rõ ràng là bữa tiệc nào cũng có lúc tàng mà thôi... Cũng phải đến gần cuối thập kĩ, thị trường điện thoại thông minh mới phát triển. Điều này phần lớn là do chúng rẻ hơn và các công ty đã cố gắng thay đổi nhận thức của người dùng về việc sử dụng điện thoại thông minh.

BlackBerry, là ví dụ tốt nhất về điều này. Các chiếc điện thoại QWERTY đã di chuyển từ văn phòng đến tay những người dùng bình thường, nhờ vào nguồn danh sách BlackBerry Curve. Trong khi đó, iPhone ra mắt vào năm 2007, cùng với chiếc điện thoại Android đầu tiên (HTC Dream) sắp lên kệ vào năm sau. Giá dữ liệu cũng giảm do các nhà mạng thường xuyên cung cấp gói khuyến mãi dữ liệu. Chính tại thời điểm đó, hầu hết mọi người đều bắt đầu sử dụng điện thoại thông minh. Vào quý II năm 2013, doanh số điện thoại thông minh đã chính thức vượt qua Feature Phone.

Feature Phone trong năm 2020

Sẽ là không chính xác (hoặc công bằng) để nói rằng Feature Phone đã biến mất hoàn toàn. Họ không chỉ tồn tại mà còn tiếp tục phát triển. Chúng vẫn cực kỳ phổ biến ở các khu vực như Châu Phi cận Sahara, nơi mà ngay cả các thiết bị Android giá rẻ nhất cũng rất đắt đỏ đối với nhiều người.

Trong quý 2 năm 2019, Feature Phone chiếm gần 58.3% thị trường, nhưng con số này đang giảm. Nó cũng thú vị khi có một nền kinh tế kỹ thuật số lớn đang tập trung các thiết bị cơ bản này. Ở phương Tây, Feature Phone có một vị trí khác trên thị trường. Chúng thường là lựa chọn phổ biến cho những người lớn tuổi, ít hiểu biết về công nghệ. Nhà cung cấp Doro phục vụ thị trường này với các dòng điện thoại cơ bản có các nút bấm và loa to.

Nhiều Feature Phone hiện đại chỉ đơn giản là phiên bản tân trang trước của thiết bị đó. Nokia là ứng cử viên cần được nêu tên vì các phiên bản hiện đại hoá của 3310, 8110 và 5310. Họ đã sản xuất tất cả các thiết bị cơ bản nhưng chúng có màn hình màu, phát nhạc và camera đơn. Nhiều người mua Feature Phone bởi vì họ sử dụng nó làm điện thoại dự phòng hoặc trong trường hợp Smartphone bị hỏng.

Không Smart, cũng không Feature

Tồn tại giữa Smart Phone và Feature còn tồn tại một thế lực nữa là các thiết bị chạy KaiOS. Những chiếc điện thoại này là sự giao thao giữa Smart và Feature Phone, bao gồm các tính năng như màn hình vuông và bàn phím T9 vật lý. Tuy nhiên, chúng cũng có những thứ bạn mong đợi ở một thiết bị hiện đại như cửa hàng ứng dụng, trợ lý ảo, trình duyệt web, cập nhật và truyền phát video. Điều quan trọng, chúng cũng có thể thoại máy chạy trên các phần cứng cũ kỹ nhất, với sự xuất hiện của chiếc điện thoại chạy KaiOS giá 20$, như MTN Smart.

KaiOS bắt đầu khi Firefox OS, Mozilla cố gắng tạo ra một hệ điều hành điện thoại thông minh để cạnh tranh với Android và iOS. Điểm khác biệt chính của nó là nó sẽ chạy trên cả các thiết bị hạn chế nhất. Đó là một dự án tương đối ngắn, tuy nhiên Mozilla đã khởi động lại dự án này vào đầu năm 2017, với lý do khó khăn trong việc xây dựng sức hấp dẫn đối với người dùng.

Tuy nhiên, mọi việc chưa dừng lại ở đó. Cộng đồng này đã nhanh chóng đưa mã nguồn vào một dự án mới có tên B2G OS (Boot 2 Gecko), sau này hình thành nên cơ sở của KaiOS. Vào tháng 5 năm 2019, KaiOS tuyên bố hõ đã đạt được mốc 100 triệu thiết bị. Đó là một kết quả tốt, đặc biệt là khi chi phí truy cập mạng đã giảm mạnh ở những nơi như Ấn Độ. Do đó, KaiOS đang nhanh chóng gây được ấn tượng với các nhà phát triển như Google và Facebook.

Tương lai của Feature Phone

Nói thật ra thì tương lai của Feature Phone rất u ám. Những nỗ lực giống như KaiOS sẽ giảm dần thị phần đã bị thu hẹp. Ngoài ra, còn có những yếu tố khác như hỗ trơ của Google trong việc đưa Android Go lên các thiết bị rẻ hơn. Tuy nhiên, trong thời gian này các nhà sản xuất điện thoại sẽ tiếp tục duy trì Feature Phone.